RBI New Guidelines: जेव्हा आपण लोन घेतो, तेव्हा त्याचा उपयोग आपल्या आयुष्यातील मोठ्या गरजांसाठी करतो मग ते घराचं स्वप्न असो, शिक्षणासाठीची तयारी असो किंवा एखाद्या अडचणीच्या प्रसंगी आलेली गरज असो. मात्र, काही वेळा आर्थिक संकटं अचानक डोअर बेल वाजवतात आणि अशा वेळी लोनची परतफेड वेळेवर करता येत नाही. याच समस्येवर आता भारतीय रिझर्व्ह बँकेने नव्या मार्गदर्शक तत्त्वांद्वारे स्पष्टता आणली आहे. RBI New Guidelines नुसार, जर कोणी लोन डिफॉल्ट करत असेल तर त्याच्यावर कायदेशीर कारवाई कशी केली जाईल हे निश्चित केलं गेलं आहे.
लोन डिफॉल्ट म्हणजे काय आणि बँकांची कारवाई
जर एखादी व्यक्ती आपलं लोन 90 दिवसांपेक्षा अधिक काळ थकवलं असेल, तर बँक त्या खात्याला “नॉन परफॉर्मिंग असेट” म्हणजेच NPA घोषित करते. RBI New Guidelines नुसार, अशा NPA झालेल्या खात्यांवर बँका कायदेशीर प्रक्रिया सुरू करू शकतात. SARFAESI कायद्याच्या अंतर्गत कर्जासाठी गहाण ठेवलेली मालमत्ता जप्त केली जाऊ शकते. याशिवाय, बँक डीआरटी किंवा IBC अंतर्गत दिवाळखोरीची प्रक्रिया सुरू करू शकते.
विलफुल डिफॉल्टर कोण आणि त्यांच्यावर काय परिणाम होतो?
RBI New Guidelines मध्ये ‘विलफुल डिफॉल्टर’ ही संज्ञा स्पष्ट केली आहे. एखाद्या व्यक्तीकडे लोन फेडण्याची क्षमता असूनही तो मुद्दामहून टाळतो, किंवा कर्जाची रक्कम अन्य कारणांसाठी वापरतो, तर तो विलफुल डिफॉल्टर ठरतो. अशा व्यक्तींना भविष्यात कोणतीही बँक लोन देत नाही. त्यांचे क्रेडिट स्कोअर खराब होतात, आणि त्यांची आर्थिक व्यवहारांची क्षमता मर्यादित होते.
कर्जदाराचे हक्क आणि कायदेशीर प्रक्रिया
RBI New Guidelines नुसार, बँकांनी कोणतीही कारवाई करण्यापूर्वी कर्जदाराला नोटीस देणं आवश्यक आहे. कर्जदाराला त्याचं म्हणणं मांडण्याची संधी दिली जाते. बँकांचे रिकव्हरी एजंट्स कर्जदाराशी नम्रतेने आणि कायद्याच्या चौकटीत संवाद साधावा लागतो. याशिवाय, कर्जदाराला कायदेशीर सल्ला घेण्याचा पूर्ण अधिकार आहे. ही नियमावली केवळ बँकांना नाही तर कर्जदारांना सुद्धा संरक्षण देते.
Disclaimer:
वरील लेख हा माहितीच्या उद्देशाने लिहिण्यात आलेला आहे. RBI New Guidelines संदर्भात अधिकृत माहिती व अचूक नियमांसाठी कृपया RBI च्या अधिकृत संकेतस्थळावर भेट द्या किंवा तज्ज्ञ सल्लागाराचा सल्ला घ्या. कोणतीही कायदेशीर किंवा आर्थिक कारवाई करण्यापूर्वी विश्वासार्ह स्रोतांची खात्री करणे अत्यावश्यक आहे.
Also Read:
Business Idea फक्त ₹4,000 गुंतवून सुरू करा आणि पहिल्याच महिन्यात मिळवा दुप्पट नफा
Jal Jeevan Mission 2025 ग्रामीण भागातील जलसंकटाचा निवारणाचा प्रवास